Błogosławiony Józef Toniolo

Współpracownik salezjański

Data urodzenia: 6 marca 1845
Data śmierci: 7 października 1918

Data beatyfikacji: 29 kwietnia 2012

Wspomnienie liturgiczne: 7 października

Urodził się 6 marca 1845 roku w Treviso w rodzinie mieszczańskiej. Jego ojciec Antonio był inżynierem. Jego matka Isabella pochodziła z rodziny Alessandri z Massanzago.

Szkołę średnią Józef ukończył w Wenecji. W Padwie studiował prawo na Uniwersytecie. Doktorat obronił w 1866 roku. Dwa lat później byłą asystentem na katedrze nauk polityczno – prawnych. Dyplom z ekonomii politycznej zdobył w 1873 roku.

Józef Toniolo od 1878 był żonaty z Marią Schiratti, z którą miał siedmioro dzieci.

Na krótki czas podjął się pracy na Uniwersytecie w Modenie i Reggio Emilia. Zastępował jednego z wykładowców, a następnie zatrudnił się na stałe aż do 1918 roku na Uniwersytecie w Pizie jako profesor. Przez 35 lat kierował katedrą ekonomii politycznej.

Dla swych uczniów i studentów nie był tylko wykładowcą. Mówił, że: „otacza ich największą troską, traktuje ich jako święty depozyt, jako przyjaciół od serca, których wiedzie po drogach Pana”.

Sam odczuwa wielkie pragnienie świętości: „My wierzący czujemy w głębi naszej duszy, że do zbawienia współczesnego społeczeństwa ostatecznie nie przyczyni się żaden dyplomata, żaden uczony, żaden bohater, ale święty, co więcej całe społeczeństwo świętych” – mawiał.

Żył w czasach Księdza Bosko, a po tym, jak poznał go osobiście, został Salezjańskim Współpracownikiem. Ks. Bosko i błogosławiony Toniolo spotkali się w Pizie w maju 1887 roku. W czasie tego spotkania, podczas gdy Ks. Bosko poprosił żartobliwie profesora, aby ten nauczył go ekonomii, Józef Toniolo nalegał, aby święty wysłał Salezjanów do Pizy. Po tej rozmowie Toniolo był tak pod silnym wrażeniem ze spotkania z ks. Bosko, że zdecydował zapisać się do Współpracowników Salezjańskich. I słowa dotrzymał.

W roku 1889 Toniolo założył w Padwie Unię Katolickiej Nauki Społecznej. Współpracował z organizacją katolicką „Opera dei Congressi”, która troszczyła się o zapewnienie praw obywatelskich dla katolików w społeczeństwie. Założył Międzynarodowe Czasopismo o naukach społecznych i dziedzinach pokrewnych (1893). Toniolo nie zaangażował się nigdy czynnie w politykę, ale był jednak jednym ze współorganizatorów Włoskiej Katolickiej Federacji Uniwersyteckiej. Jego działalność w tej organizacji bazowało zawsze na nauczaniu Kościoła w dziedzinie społecznej.

Znaczna liczba publikacji z dziedziny nauk ekonomiczno-społecznych świadczy o jego wielkim wkładzie w rozwój tych dziedzin. Interesował się od początku swoich studiów problematyką związaną z podziałem pracy i dystrybucją bogactw, historią ekonomii. Niektóre z publikacji: „Ekonomia małych przedsiębiorstw”, „Różne formy wynagrodzenia za pracę”, „Szkolnictwo i humanizm w doktrynie ekonomicznej doby renesansu w Toskanii”, „Historia ekonomii miasta Florencji od 1378 do 1530”, „Historia ekonomii społecznej w Toskanii”, „Historia jako dziedzina pomocnicza w naukach społecznych”, „Geneza historyczna współczesnego kryzysu ekonomicznego”.

W swoich pracach naukowych pisał zarówno o kwestiach społecznych swoich czasów, jak i prezentował doktrynę chrześcijańską dotyczącą społeczeństwa, historii ekonomii i krytyki ustrojów: „Prosty program społeczno-ekonomiczny”, „Historia ruchu spółdzielczego”, „Chrześcijańska koncepcja demokracji”, „Międzynarodowa ochrona praw pracowników”, „Zwyczajowa opieka socjalna”.

Szereg jego dzieł dotyczyła krytyki socjalizmu, ruchu i doktryny, który we Włoszech i na świecie w bardzo szybkim tempie zataczał coraz szersze kręgi: „Socjalizm w kulturze współczesnej”, „Doktryna społeczna w starożytności i w średniowieczu”, „Przesłanki filozoficzne i socjologia współczesna”, „Współczesne problemy społeczne”.

Jednak za najważniejszą pracę Toniolo uważaną we włoskim środowisku, która uwieńczyła jego lata poszukiwań i studiów w dziedzinie socjologii i ekonomii jest dzieło naukowe – „Wykład ekonomii społecznej” (Trattato di economia socjale) wydane w trzech tomach w latach 1908 i 1921: Wstęp ogólny, Produkcja i Obieg.

Józef Toniolo zmarł 7 października 1918 w Pizie. Został pochowany w kościele Santa Maria Assunta w Pieve di Soligo.

Papież Benedykt XVI 14 stycznia 2011 pozwolił Kongregacji Spraw Kanonizacyjnych na promulgację dekretu dotyczącego cudu przypisywanego wstawiennictwu czcigodnego Józefa Toniolo. Za jego przyczyną został uzdrowiony człowiek, którego stan zdrowia po upadku z dość dużej wysokości lekarze uznali za beznadziejny, nie rokujący powrotu do zdrowia.

29 kwietnia 2012 w bazylice św. Pawła za Murami w Rzymie Józef Toniolo został beatyfikowany.